Groepsvorming fasen 1-5

Elke groep doorloopt gedurende het schooljaar een aantal fasen van groepsvorming. Het model van Tuckman (2001) beschrijft de ontwikkeling in fasen. Een groep ontwikkelt zich steeds volgens een vast patroon van fasen. Tuckman kwam tot deze opeenvolgende fasen:

Klik op elke fase voor meer informatie en kenmerken per fase.
1 Oriënteren (verkenningsfase)
Fase 1 (Oriënteren). De kennismaking van de groep. De kinderen maken kennis met elkaar. Herken ik mijzelf in de anderen? Dragen ze dezelfde soort kleding? Welk kapsel wordt er mooi gevonden? Wat mag hier wel en niet? Hoe werkt het hier? Wanneer hoor je erbij?

2 Presenteren (positioneringsfase)
Fase 2 (Presenteren). Strijd om de macht. Tijdens deze fase komt er echt beweging in de klas. De kinderen zoeken erkenning en willen een positie verwerven in de klas. Er kunnen ook meerdere groepjes ontstaan, waarvan bij elk groepje iemand het voor het zeggen heeft. In deze fase kunnen botsingen ontstaan in de klas.

3 Normeren (groepsnormenfase)
Fase 3 (normeren). Tijdens deze fase worden de normen van de groep vastgesteld. De rollen zijn verdeeld en de kinderen weten welke rol zij innemen in deze klas. Bij een positieve ontwikkeling zijn er goede afspraken te maken met de klas en heerst er een veilig klimaat.

4 Presteren (uitvoeringsfase)
Fase 4 (presteren). Als de rollen zijn verdeeld en de normen zijn vastgesteld, kan de groep door naar fase 4: presteren. Bij een positieve groep werken de kinderen graag samen en worden conflicten snel opgelost.

5 Evalueren (afscheidsfase)
Fase 5 (evalueren) is de laatste fase van groepsvorming. Tijdens deze fase kun je met de kinderen terugkijken op de leuke tijd.

Een leerkracht die rekening houdt met de fasen groepsvorming en daar de groep in begeleidt, creëert de beste voorwaarden voor een succesvol en prettig schooljaar. Als de groep nog gevormd wordt aan het begin van het schooljaar, dan heeft de leerkracht een grote kans om pestgedrag te voorkomen. Een goede begeleiding van de groep is dus essentieel.

In welke fase zit mijn groep?

Wil je weten in welke fase van groepsvorming jouw groep zich bevindt?
‘Fase bepalen’ is de gratis online tool, die je in twee hoofdstukken meeneemt in de fasen van groepsvorming.
Klik hier voor pagina over de online tool.

Gratis handreiking met oefeningen per fase

Schrijf je in voor de lesbrief en ontvang een gratis handreiking met uitleg en oefeningen voor elke fase van groepsvorming. Vervolgens ontvang je elke maand een lesbrief met oefeningen groepsvorming.